Lymfadenopathie is een andere naam voor vergrote lymfeklieren Lymfadenopathie kan bij katten om verschillende redenen voorkomen, zoals infectie (bacterieel en viraal), IBD (inflammatoire darmaandoening), en kanker(s). In dit artikel bespreken we waar lymfeklieren bij katten kunnen worden gevonden, wat hun rol is, de redenen waarom we ze groter kunnen zien worden en welke mogelijke behandelingen er zijn.
Wat zijn lymfeklieren? En waar zijn ze gevonden?
Het lymfestelsel van een kat is een netwerk van lymfeklieren, verbindingskanalen en verschillende lymfeorganen die door het hele lichaam worden aangetroffen. De lymfeklieren zelf zijn zachte, kleine stukjes weefsel ter grootte van een druif langs dit systeem. Een van de taken van het lymfestelsel is om het lichaam van gifstoffen, zoals bacteriën, virussen en afvalstoffen, af te voeren. De lymfevaten verbinden de lymfeklieren en vervoeren lymfe, een vloeistof die onder andere in verschillende mate witte bloedcellen, eiwitten en vet bevat. Witte bloedcellen worden geactiveerd in tijden van ontsteking, ziekte en infectie door het immuunsysteem van het lichaam.
Het lymfestelsel en de lymfeklieren bevinden zich door het hele lichaam. Sommige knopen zullen voelbaar zijn of kunnen worden gevoeld door een getrainde dierenarts. Deze lymfeklieren bevinden zich langs de kaaklijn, voor en onder de schouders, achter de knie en in de liesstreek.
Er zijn ook interne lymfeklieren die men niet kan voelen in de borst- en buikholtes. De borstknopen kunnen nooit worden gevoeld vanwege de aanwezigheid van de ribben en het borstbeen. Lymfeklieren in de buik kunnen alleen worden gevoeld als ze aanzienlijk vergroot zijn, en zelfs dan kan dit moeilijk zijn. Vaak zijn vergrote buikklieren niet voelbaar, tenzij de kat aanzienlijk is afgevallen.
Eigenaars kunnen soms de vergrote uitwendige lymfeklieren van hun kat voelen of zien, maar weten niet wat ze zijn. De meeste eigenaren en vaak dierenartsen zijn zich niet bewust van vergrote interne lymfeklieren zonder geavanceerde tests, zoals een echografie of CT-scan.
De 4 meest voorkomende oorzaken van lymfadenopathie
1. Kanker
Oorzaken
De meest voorkomende vorm van kanker die lymfadenopathie bij katten kan veroorzaken, is lymfoom. Dit type kanker omvat en dringt de lymfeklieren binnen, waardoor vergroting ontstaat. Vaak zullen eigenaren en/of dierenartsen de vergrote lymfeklieren in de bovengenoemde gebieden zichtbaar zien of voelen. Vaak zullen bij katten ook de lymfeklieren in de buik, vooral langs het maagdarmkanaal, vergroot worden.
Lymfoom van het maagdarmkanaal is de meest voorkomende darmtumor bij katten en vertegenwoordigt 74% van alle darmtumoren bij katten. Geavanceerd testen, zoals een echografie of CT-scan, is vaak nodig om de vergrote knooppunten te zien. Als uw dierenarts ze kan palperen, kunnen ze ze vaak verwarren met een massa, daarom is de diagnostiek nodig om te bepalen wat er vergroot is.
Hoewel lymfoom de meest voorkomende vorm van kanker is die lymfadenopathie veroorzaakt, kunnen ook andere vormen van kanker ervoor zorgen dat de lymfeklieren vergroot worden. Elke tumor of massa in het lichaam kan uitzaaien of zich verspreiden naar aangrenzende lymfeklieren. De lymfeklieren worden dan vergroot door de verspreiding van de kanker. Andere keren zaait de kanker niet uit naar de knooppunten, maar raken ze ontstoken of reageren ze op de nabijgelegen kanker.
Tekenen
Het abnormaal gedrag van uw kat door kanker hangt sterk af van het type kanker. Bij lymfoom zal een aangetaste kat zich vaak normaal gedragen ondanks lymfadenopathie. Andere keren zullen vage afwijkingen optreden, zoals lethargie, anorexia, braken, diarree en abnormaal drinkgedrag.
U kunt wel of niet lymfadenopathie bij uw kat opmerken. Uw dierenarts kan de vergrote lymfeklieren voelen en/of de buik palperen en achterdochtig zijn over wat een "massa-effect" in de buik wordt genoemd. Zoals hierboven besproken, kan een echografie of CT-scan van de borstkas en de buik nodig zijn om te bepalen of de lymfeklieren vergroot zijn.
Zorg
Dit hangt ook af van het type kanker. Voor sommige kankers, zoals lymfoom, zijn geweldige chemotherapieprotocollen beschikbaar. Sommige van deze chemomiddelen moeten worden gegeven door een gecertificeerde veterinaire oncoloog, terwijl bij andere uw reguliere dierenarts ze mogelijk kan toedienen. Er zijn zelfs enkele orale chemotherapiemiddelen beschikbaar voor uw kat, afhankelijk van het type kanker.
Lymfoom is geen chirurgische kanker, het wordt behandeld met chemotherapie of steroïden. Andere soorten kanker kunnen een operatie vereisen om de primaire tumor te verwijderen. Dit wordt bepaald door uw dierenarts nadat de tests zijn voltooid om vast te stellen welk type kanker uw kat heeft.
Afhankelijk van de kanker, aangezien sommige katten zo snel ziek worden, of de kanker snel progressief is, is agressieve therapie misschien geen optie. Bij deze katten kan palliatieve zorg of hospicezorg een optie zijn. Uw dierenarts zal uw kat op zijn gemak houden met pijnstillers, steroïden, medicijnen tegen misselijkheid en eetlustopwekkende middelen.
2. Bacteriële infectie(s)
Oorzaken
Gebitsproblemen komen veel voor bij katten. Sommige katten krijgen gewoon simpele gingivitis (ontsteking van het tandvlees) en tandsteen. Andere katten krijgen zo'n vergevorderde gebitsziekte dat ze door de aandoening tandwortelabcessen en broze kaakbot(ten) kunnen krijgen. Bacteriële infectie gaat samen met tandziekte. Nogmaals, afhankelijk van de ernst, merk je misschien alleen een slechte adem aan je kat. Andere keren zullen de aangrenzende lymfeklieren langs de kaaklijn en/of voor de schouderbladen proberen de infectie te verwijderen, waarbij ze groter worden terwijl ze dit doen.
Andere soorten bacteriële infecties die lymfadenopathie veroorzaken, zijn elk type abces. Een abces is een zak met infectie of etterend materiaal, vaak secundair aan een beet of penetrerend trauma. Het abces zal zich vormen op de plaats of in het weefsel nabij de plaats van het trauma. De nabijgelegen lymfeklieren raken dan ontstoken door reactiviteit.
Tekenen
Als uw kat een gebitsaandoening of een abces heeft, merkt u mogelijk een geur en/of afscheiding uit het besmette gebied. Lymfeklieren in dat gebied kunnen vergroot en soms pijnlijk zijn om aan te raken. Uw kat wil misschien niet eten, laat eten vallen, krabt aan zijn/haar mond, is lusteloos of op een andere manier niet zichzelf.
Zorg
Elk type bacteriële infectie vereist antibiotica om te behandelen. Uw dierenarts zal een antibioticum kiezen, afhankelijk van de oorzaak van de infectie, het aangetaste deel van het lichaam en of u uw kat medicijnen kunt geven of niet. Vaak zal uw dierenarts ook pijnstillers en ontstekingsremmers voorschrijven. Als uw kat een ernstige tandinfectie heeft, wordt waarschijnlijk ook een reiniging met waarschijnlijk het trekken van tanden aanbevolen.
3. Virale infectie(s)
Oorzaken
Hoewel de termen FIV, FeLV en FIP je misschien bekend in de oren klinken, weet je misschien niet wat deze ziekten zijn. Al deze afkortingen verwijzen naar een andere veel voorkomende virale ziekte bij katten. FIV (kattenimmunodeficiëntievirus), FeLV (kattenleukemievirus) en FIP (katteninfectieuze peritonitis) zijn allemaal besmettelijke virussen onder katten. Al deze virussen komen het meest voor bij zowel buitenkatten als binnen- en buitenkatten. We kunnen ze echter ook vaak zien bij katten die voorheen zwerfdieren waren en nu binnen worden gehouden, of zelfs bij katten die voor een korte tijd het huis uit zijn ontsnapt voordat ze weer naar binnen kwamen.
Hoewel er enkele verschillen zijn tussen elk virus, wordt elk virus in het algemeen onder katten verspreid via bloed, beten en geïnfecteerde lichaamsafscheidingen, zoals speeksel en soms urine. FIP wordt veroorzaakt door een virus dat op zichzelf niet schadelijk is. Als dat specifieke virus echter muteert in een kat, dan zien we de ziekte FIP ontstaan.
Signs
Zoals gezegd kunnen katten drager zijn van het virus dat FIP veroorzaakt en nooit ziek worden omdat het virus niet muteert. Katten kunnen ook gewoon drager zijn van FeLV en FIV, maar nooit een zogenaamde klinische ziekte ontwikkelen.
Klinische ziekte is wanneer een kat tekenen van ziekte vertoont. Dit kan zich manifesteren als lethargie, laag aantal rode en witte bloedcellen, epileptische aanvallen, tremoren, orgaanfalen, gewichtsverlies en ophoping van vocht in de borst en/of buik. Bij elk van de virale ziekten komt lymfadenopathie inwendig in de buik het meest voor. Omdat de virussen echter het hele lichaam kunnen aantasten, kunnen alle lymfeklieren vergroot en reactief worden.
Zorg
Zorg is alleen bedoeld om ondersteunend en palliatief te zijn. Er zijn geen remedies voor FIP, FeLV of FIV. Als een kat eenmaal is geïnfecteerd, blijft hij zijn hele leven besmet met het virus. Als uw kat klinisch ziek wordt, zoals bij kanker, kan uw dierenarts palliatieve zorg en/of hospicezorg bespreken.
Preventie is de beste optie, aangezien er effectieve vaccins beschikbaar zijn voor FeLV en FIV. Helaas kan uw kat al zijn blootgesteld lang voordat u hem adopteerde. Het is het beste om ze door uw dierenarts te laten testen voordat u met vaccins begint en alle opties eerst met uw dierenarts te bespreken.
4. IBD of inflammatoire darmaandoening
Oorzaken
IBD is een vrij veel voorkomende aandoening bij katten. Het is niet iets dat iemand alleen op een lichamelijk onderzoek kan diagnosticeren. Geavanceerde tests, zoals een echografie of CT-scan, zijn nodig om de verdikte darmen en de bijbehorende lymfadenopathie zichtbaar te maken. Cytologie of histopathologie is dan nodig om IBD officieel te diagnosticeren. Dierenartsen en onderzoekers zijn niet zeker van de exacte oorzaak van IBD, maar velen geloven dat het een immuungemedieerde ziekte is.
Tekenen
Lymfeklieren in de buurt van het darmkanaal worden vaak vergroot naast verdikking van het darmkanaal. Uw dierenarts kan dit tijdens het examen al dan niet voelen. Uw kat heeft vaak diarree en/of braken, gewichtsverlies en verminderde eetlust. Het kan ook zijn dat uw kat wil blijven eten, maar geen eten binnen kan houden. IBD en darmlymfoom zijn vaak erg moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Zorg
De steunpilaar van de behandeling van katten met IBD zijn steroïden. Als u andere medicijnen in uw kat kunt krijgen, kan uw dierenarts ook aanvullende immunosuppressieve medicijnen aanbevelen. Sommige katten krijgen ook een voorgeschreven dieet, eetlustopwekkende middelen en medicijnen tegen braken. Alle behandelingen zijn afhankelijk van hoeveel uw kat verdraagt en wat effectief is.
Behandelingen zijn vaak levenslang. Hoewel sommige medicijnen kunnen worden afgebouwd, moeten de meeste katten voor onbepaalde tijd worden behandeld, anders worden ze uiteindelijk weer ziek.
Veelgestelde vragen (FAQ's)
Zullen de lymfeklieren weer normaal worden?
Meestal, ongeacht de reden, zullen de lymfeklieren weer normaal worden als het onderliggende probleem op de juiste manier wordt behandeld. Zelfs bij sommige vormen van kanker kunnen de lymfeklieren terugkeren naar een normale grootte en kan een kat in remissie gaan als hij op de juiste manier wordt behandeld. Als de oorzaak van de gezwollen lymfeklieren niet wordt aangepakt, blijven de lymfeklieren vergroot.
Hoe lang kan een kat leven met lymfadenopathie?
Dit hangt volledig af van de oorzaak. Een simpele infectie en/of abces heeft doorgaans geen invloed op de levensduur van een kat. Een klinisch zieke kat met FIP, FeLV, FIV of sommige vormen van kanker kan door de ziekte echter een aanzienlijk kortere levensduur hebben. Zodra uw kat is gediagnosticeerd, moet u met uw dierenarts praten over eventuele veranderingen in de levensverwachting.
Wat kost de behandeling van de lymfadenopathie van mijn kat?
Helaas kan dit ook sterk variëren, afhankelijk van de oorzaak. Als er een infectie is, kost een eenvoudige antibioticakuur misschien slechts $ 40- $ 50. Levenslange therapie voor IBD en/of kanker kan echter in de duizenden kosten. Uw dierenarts moet alle behandelingskosten doornemen, zowel acuut als langdurig, zodra uw kat de diagnose lymfadenopathie heeft.
Conclusie
Lymfeklierontsteking, of lymfadenopathie, kan bij katten om verschillende redenen worden gezien. Dit kan kanker, bacteriële infectie, virale infectie of darmontsteking zijn. Afhankelijk van de oorzaak kunnen sommige van deze aandoeningen worden behandeld en zelfs genezen. Andere ziekten zullen levenslang zijn en uw kat kan alleen palliatieve of hospice-zorg krijgen. Wat de oorzaak ook is, vergrote lymfeklieren moeten worden getest om een oorzaak en behandeling vast te stellen. Als u zwellingen bij uw kat opmerkt, of als uw kat zich in het algemeen onwel voelt, moet u ook naar een dierenarts gaan.
