Katten zijn mobiele, energieke en actieve dieren. Heupdysplasie is een medische aandoening die de bewegingen van katten beperkt, waardoor ze niet vrij kunnen rondlopen.
Deze ziekte komt niet vaak voor bij katten. Het is vooral een genetische aandoening die de ontwikkeling van de heupgewrichten beïnvloedt. Externe invloeden, zoals voeding en omgevingsfactoren, kunnen ook een negatief effect hebben op de heupgewrichten van katten.
Katten die lijden aan heupdysplasie zullen pijn, ontstekingen en stijfheid ervaren. Eigenaren merken de tekenen meestal op wanneer de ziekte voortschrijdt en katten het niet meer kunnen verbergen (katten staan erom bekend hun lijden te verbergen).
Heupdysplasie is geen levensbedreigende medische aandoening voor katten. Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden, waaronder chirurgie, fysiotherapie en pijnstillers.
Wat is heupdysplasie?
Heupdysplasie is de abnormale ontwikkeling van het heupgewricht tijdens de groei van dieren. Het manifesteert zich door de onjuiste positionering van de heupkop in de holte die overeenkomt met het coxale bot (heup-/bekkenbot), hetzij als gevolg van een afwijking in de vorming van het gewricht, hetzij als gevolg van een abnormale ontwikkeling van de heupcomponenten. Met andere woorden, heupdysplasie1is een afwijking van het heupgewricht doordat de dijbeenkogel niet past in de bekkenkom (het acetabulum).1Deze medische aandoening veroorzaakt schade aan het kraakbeen (het weefsel dat de botten van het gewricht beschermt).
De directe oorzaak van heupdysplasie is zwakte en ontspanning van het gewrichtskapsel en de ligamenten en spieren die het stabiliseren. In de meeste gevallen is er sprake van een subluxatie of bilaterale ontwrichting van de heupgewrichten.
Bij gebrek aan behandeling krijgen de aangetaste katten te maken met chronische ontstekingen en geleidelijke degeneratie van de gewrichten. Na verloop van tijd beginnen eigenaren te merken dat hun katten tekenen van pijn in het heupgebied vertonen. Er is vaak mank lopen, stijfheid van de ledematen en problemen met opstaan na rust. Naarmate de ziekte vordert, zullen katten steeds minder gaan bewegen.
Heupdysplasie komt minder vaak voor bij katten dan bij honden. Het lijkt ook rasafhankelijk te zijn,2 en de meest gevoelige kattenrassen zijn:
- Maine Coon
- Devon Rex
- Siamees
- Himalaya
- Perzisch
- Abessijn
- Bengalen
Wat zijn de tekenen van heupdysplasie bij katten?
De tekenen van heupdysplasie zijn afhankelijk van verschillende factoren:
- De mate van gewrichtszwakte
- De mate van gewrichtsontsteking
- Duur van de aandoening
In het begin vertonen katten geen tekenen van een medische aandoening. Naarmate de ziekte vordert, kunnen echter de volgende klinische symptomen optreden die verband houden met gewrichtsdegeneratie en artrose:
- Afname in activiteit
- Kreupelheid of mank lopen
- Onwil om op hoge oppervlakken te rennen of te springen
- Stijfheid
- Bunny-hopping wandeling
- Narrow positie van de achterpoten (de achterbenen zien er onnatuurlijk uit als ze samen gesloten zijn)
- Pijn in het heupgewricht
- gewrichtszwakte of laksheid
- Verminderde bewegingen in het heupgewricht
- Verlies van spiermassa in de bovenbeenspieren
- Overmatig verzorgen of bijten in de heup
Er kan ook een toename zijn van de schouderspieren van uw kat. Katten met heupdysplasie zullen proberen om door de pijn geen gewicht op hun heupen te zetten, wat leidt tot extra werk voor de schouderspieren en hun daaropvolgende vergroting.
Heupdysplasie is een belangrijke risicofactor voor artrose.
Wat zijn de oorzaken van heupdysplasie bij katten?
Heupdysplasie bij katten heeft geen aanwijsbare oorzaak, hoewel veel dierenartsen geloven dat het een genetische aanleg is. Het meest getroffen ras is de Maine Coon. Van de 2.708 Maine Coon-katten die in een onderzoek werden opgenomen, was het percentage heupdysplasie 27,3% bij reuen en 23,3% bij teven. De jongste kat met heupdysplasie was 4 maanden oud en ernstige vormen kwamen voor bij oudere katten.
Deze aandoening kan unilateraal of bilateraal zijn, waarbij de laatste over het algemeen voorkomt bij oudere katten (die ernstige vormen ontwikkelen). Andere factoren die een rol spelen bij heupdysplasie zijn obesitas en het binnenleven. Obesitas verhoogt de druk op de ondersteunende structuren van de heup aanzienlijk, wat leidt tot overmatige slijtage van het heupgewricht. Juiste voeding speelt vanaf de eerste levensweken een cruciale rol.
Andere factoren die kunnen leiden tot heupdysplasie bij katten zijn knieproblemen. Deze kunnen leiden tot schade aan het heupgewricht en de belasting van de gewrichten verhogen. Orthopedische aandoeningen kunnen er ook voor zorgen dat heupdysplasie verergert, waarbij degeneratieve veranderingen eerder beginnen.
De enige manier om deze aandoening te voorkomen, is het vermijden van het paren van kattenrassen die genetisch vatbaar zijn voor heupdysplasie.
Hoe wordt heupdysplasie gediagnosticeerd?
Heupdysplasie bij katten wordt gediagnosticeerd door een combinatie van twee methoden:
- Röntgenfoto's
- Speciale palpatiemethoden die de abnormale laxiteit van het heupgewricht bepalen (ook bekend als de Ortolani-test)
Het teken van Ortolani is een indicator van overmatige laksheid van het heupgewricht. Dierenartsen raden aan de Ortolani-test uit te voeren wanneer katten verdoofd zijn, zodat hun spieren ontspannen zijn en ze geen pijn voelen wanneer ze voor de röntgenfoto's worden geplaatst. Niet-verdoofde katten kunnen proberen de test te overwinnen door middel van spierkracht.
Een positieve Ortolani-test omvat de perceptie van een klik (voelbaar, visueel of hoorbaar) van de heupkop bij het uitvoeren van de flexiebeweging van de dijen op het bekken, gevolgd door hun abductie (naar de zijkant trekken).
Het radiologisch onderzoek is cruciaal voor het visualiseren van de tekenen van heupdysplasie en voor een juiste diagnose.
Wat is de behandeling voor heupdysplasie bij katten?
De behandeling van heupdysplasie bij katten omvat verschillende stappen:
- Behoud van een minimaal/optimaal lichaamsgewicht
- Beperkte fysieke oefeningen doen
- Toedienen van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen om ontstekingen en pijn te verminderen
- Gewrichtssupplementen toedienen
- Fysiotherapie en acupunctuur doen
- Chirurgische behandeling uitvoeren
1. Gewichtsverlies
Een minimaal of optimaal gewicht helpt katten om hun heupgewrichten niet te overbelasten. Door de druk die extra vet op de gewrichten uitoefent, kunnen ze sneller en ernstiger slijten.
2. Lichaamsbeweging
Uw kat mag niet intensief sporten. Dat gezegd hebbende, wordt het meestal aanbevolen om ze in een harnas te laten lopen en ze met speelgoed te laten spelen.
3. Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID)
Hoewel deze medicijnen helpen de ontsteking en pijn veroorzaakt door heupdysplasie onder controle te houden, kan langdurige toediening nier- en leverproblemen veroorzaken. Om deze reden zal uw dierenarts regelmatig bloedonderzoek aanbevelen. Het controle-interval is afhankelijk van de leeftijd van uw kat en de dosering van het geneesmiddel. Wanneer de maximale dosis vereist is, is het risico op bijwerkingen groter.
4. Gewrichtssupplementen
Deze supplementen bevatten chondroïtine en glucosamine, twee stoffen die de gewrichten en functionele structuren ondersteunen en ontstekingen en pijn veroorzaakt door heupdysplasie verminderen.
5. Fysiotherapie en acupunctuur
Fysiotherapie helpt de spieren te versterken, ondersteunt gewichtsverlies en verlicht pijn. Massage en hydrotherapie (zwemmen) zijn de beste opties voor katten die lijden aan heupdysplasie.
Wat acupunctuur betreft, tolereren katten dit soort therapie meestal goed. De rol van acupunctuur is om heuppijn te verminderen en het welzijn van uw kat te verbeteren.
6. Chirurgische behandeling
Er zijn twee opties voor chirurgische behandeling:
Excisie van heupkop en nek
Dit is de meest voorkomende procedure voor heupdysplasie bij katten en kan op elke leeftijd worden uitgevoerd. Na deze procedure zal zich een nieuw schijngewricht ontwikkelen met behulp van de spieren rond de heup. Dit nieuwe gewricht zal de krachten van het been naar het bekken overbrengen tijdens beweging van de ledematen. Twee weken na de operatie wordt uw kat aangemoedigd om te bewegen. Uw dierenarts kan ook dagelijks ontstekingsremmende medicijnen aanbevelen gedurende de eerste 1 à 2 maanden na de operatie. Katten die baat hebben bij deze behandeling hoeven niet langer dagelijks pijnstillers te nemen nadat ze hersteld zijn.
Micro totale heupprothese (micro THR)
In ernstige situaties kan uw dierenarts een totale heupprothese aanbevelen. Bij deze procedure wordt de heup van uw kat vervangen door een nieuwe, synthetische.
Hoe verzorg ik een kat met heupdysplasie?
Allereerst moet u het advies van uw dierenarts met betrekking tot de medische toestand van uw kat nauwkeurig opvolgen. Ten tweede, hier is wat u kunt doen om het welzijn van uw kat te verbeteren:
- Geef uw kat gewrichtssupplementen.
- Houd uw kat op een minimaal of optimaal gewicht.
- Vermijd intense fysieke oefeningen.
- Plaats hellingen/trappen zodat je kat niet meer naar hoge plaatsen springt.
- Koop een orthopedisch bed; deze zijn gemaakt van traagschuim met als doel pijn te verlichten.
- Koop kattenbakken met gemakkelijke toegang (lage ingang), zodat je kat niet hoeft te springen bij het in- en uitstappen.
- Koop verhoogde water- en voerbakken, omdat je kat hierdoor in een natuurlijkere houding kan eten.
- Koop horizontale krabpalen in plaats van verticale.
- Zorg ervoor dat je vloeren niet glad zijn (leg bijvoorbeeld vloerkleden en yogamatten neer).
Veelgestelde vragen (FAQ's)
Hoe voorkom je heupdysplasie bij katten?
De enige methode waarmee heupdysplasie kan worden voorkomen, is het vermijden van het paren van kattenrassen die vatbaar zijn voor deze medische aandoening. Aangezien deze ziekte voornamelijk erfelijk is, zijn er geen andere preventiemethoden. Wat u voor uw kat kunt doen, is heupslijtage verminderen door hem op een optimaal gewicht te brengen en te houden, hellingen of trappen te installeren, een lage kattenbak te kopen, enz.
Hoe lang kan een kat leven met heupdysplasie?
Heupdysplasie is niet dodelijk, maar kan ongemak veroorzaken voor katten omdat het ontstekingen en pijn veroorzaakt, wat op zijn beurt kan leiden tot verminderde mobiliteit en een lage kwaliteit van leven. Het Maine Coon-ras heeft bijvoorbeeld een levensverwachting van 13-14 jaar, en zelfs met heupdysplasie kunnen ze een lang leven leiden. Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden voor katten met heupdysplasie. Dus als u vermoedt dat uw kat aan deze aandoening lijdt, overleg dan met een dierenarts over de beste behandelingen.
Conclusie
Heupdysplasie is geen veel voorkomende ziekte bij katten zoals bij honden. Aangezien het meestal een erfelijke medische aandoening is, zijn er geen andere preventiemethoden dan het fokken van katten die eraan lijden. De klinische symptomen verergeren naarmate het gewricht verslijt. Hoe meer de ziekte evolueert, hoe meer u zult beseffen dat er iets mis is met uw kat. Heupdysplasie is niet dodelijk en NSAID-medicijnen en heupoperaties zijn de meest gebruikelijke behandelmethoden.
